Thematische verloven zijn niet nieuw. Sinds 1 juni 2019 is er echter een verhoogde flexibiliteit, hetgeen het aantal aanvragen kan doen stijgen.
Hierna een herinnering van de basisprincipes, alsook een overzicht van de nieuwigheden.
Wat is een thematisch verlof?
Een thematisch verlof biedt de mogelijkheid om tijdelijk de werktijd te verminderen of om de arbeidsovereenkomst volledig te schorsen. Bijgevolg kan de werknemer meer tijd besteden aan bepaalde gebeurtenissen in zijn privéleven. De werknemer heeft geen recht op loon, maar geniet een forfaitaire uitkering betaald door de RVA, in sommige gevallen te cumuleren met de Vlaamse aanmoedigingspremie.
Er zijn drie types:
- Ouderschapsverlof: voor een eigen (adoptie)kind jonger dan 12 jaar
- Medische bijstand: voor een zwaar ziek familielid
- Palliatief verlof: voor een terminaal zieke patiënt
Belangrijk is dat de opname van de thematische verloven volledig losstaat van de opname van tijdskrediet. Zo kan een werknemer tijdens zijn loopbaan zowel de thematische verloven uitputten als zijn rechten op tijdskrediet. Merk op dat de zorgmotieven van beide stelsels parallel lopen.
Nieuwe modaliteiten
Ouderschapsverlof: opname met 1/10 en mogelijkheid tot kortere periodes bij voltijdse en halftijdse opname
Sinds 1 juni 2019 kan de opname als volgt worden samengevat:
|
Totale periode:
Elke werknemer heeft gedurende zijn volledige loopbaan recht op 4 maanden voltijds ouderschapsverlof per kind jonger dan 12 jaar:
|
|
4 vormen
|
100 %
|
Of, per periode van 1 week - Nieuw
|
Max. 16 weken
|
|
Of, per periode van 1 maand
|
Max. 4 maanden
|
|
50 %
|
Of, per periode van 1 maand - Nieuw
|
Max. 8 maanden
|
|
Of, per periode van 2 maanden
|
|
20 %
|
Telkens per periode van 5 maanden
|
Max. 20 maanden
|
|
10 %
Nieuw
|
Telkens per periode van 10 maanden
|
Max. 40 maanden
|
|
Combinaties mogelijk
|
- 2 voltijdse maanden en 4 halftijdse maanden
- 1 voltijdse maand, 2 halftijdse maanden en 20 maanden met 1/10
- …
|
Let op, de nieuwe modaliteiten kunnen enkel opgenomen worden met het akkoord van de werkgever.
Medische bijstand: mogelijkheid opname in weken bij volledige onderbreking
Een werknemer kon medische bijstand enkel opnemen per periode van 1 maand.
Vanaf 1 juni 2019 kan hij het verlof ook per week, per 2 weken… opnemen.
Deze mogelijkheid bestaat enkel voor de volledige onderbreking en vereist het akkoord van de werkgever.
Een meer flexibele planning van de opname van het thematisch verlof
Werkgever en werknemer kunnen een flexibele opname overeenkomen, zoals bijvoorbeeld:
- Halftijds ouderschapsverlof:
· Één week voltijds werken (0 % ouderschapsverlof)
· Één week niet werken (100 % ouderschapsverlof)
- Ouderschapsverlof met 1/10:
· Even weken: 1 dag vrij (20 % ouderschapsverlof)
· Oneven weken: volledige werkweek (0 % ouderschapsverlof)
Dit is bv. een praktische oplossing voor werknemers in co-ouderschap met schoolgaande kinderen, waarvan het verblijf week op week wijzigt.
Deze mogelijkheid bestond al in de praktijk, maar kreeg nu een juridische basis waardoor er meer rechtszekerheid is.
Aandachtspunten voor de werkgever
Deeltijdse tewerkstelling: opstellen van een bijlage bij de arbeidsovereenkomst
De opname van een thematisch verlof met 10 %, 20 % of 50 % vertaalt zich in een deeltijdse tewerkstelling. Bijgevolg is het wettelijk kader van de deeltijdse tewerkstelling van toepassing. Zo moet er vóór de aanvang van het verlof een bijlage bij de arbeidsovereenkomst opgesteld worden met vermelding van de verminderde arbeidsduur en het uurrooster.
Overuren zijn verboden
De werknemer ontvangt een uitkering voor de uren die hij niet werkt en een thematisch verlof opneemt. Bijgevolg is het verboden om (vrijwillige) overuren te presteren die recht geven op loon en overloon.
De werknemer kan wel bijkomende uren presteren die ingehaald worden. Bijkomende uren zijn uren die gepresteerd worden bovenop het overeengekomen deeltijdse uurrooster, zonder meer uren te presteren dan een voltijds uurrooster.
Ontslagbescherming
De werknemer is beschermd tegen ontslag vanaf de aanvraag van het thematisch verlof tot 3 maanden na de afloop ervan.
De werknemer kan de betaling eisen van een forfaitaire schadevergoeding gelijk aan 6 maanden loon. De werkgever kan hieraan ontsnappen door te bewijzen dat het ontslag ingegeven was door andere redenen, zoals bijvoorbeeld het slecht presteren, onaangepast gedrag en/of economische motieven. Er is dus geen ontslagverbod. Toch moet elke werkgever omzichtig omspringen met een ontslag van een beschermde werknemer! De schadevergoeding komt immers bovenop de compenserende opzeggingsvergoeding of de gepresteerde opzeggingstermijn.
Compenserende opzeggingsvergoeding berekend op basis van een voltijds loon bij ouderschapsverlof en palliatief verlof
In geval van ontslag van een werknemer in ouderschapsverlof of pallialief verlof, wordt de compenserende opzeggingsvergoeding berekend alsof de werknemer zijn werktijd niet verminderd had.
Contact
Voor meer informatie kunt u terecht bij uw gebruikelijke BDO-contactpersoon of bij een van onze experten van het Social Legal team: